کلپوره یا گیاه مریم‌نخودی از گیاهان دارویی بسیار مفید است که در طب سنتی برای درمان ناراحتی‌های دستگاه گوارش، رفع بیماری‌های دستگاه تناسلی – ادراری، تسکین درد ناحیه قفسه سینه و درمان عرق کردن زیاد در هنگام شب استفاده می‌شود. در ادامه این مطلب برخی از مهم‌ترین خواص کلپوره در درمان بیماری‌ها، طریقه مصرف و موارد احتیاطی در مورد مصرف این گیاه گردآوری‌شده است.
کلپوره یا مریم نخودی (Teucrium polium)
طبع گیاه
گرم و خشک (صفراوی)
طریقه مصرف
جوشانده، دم کرده
عرق کلپوره
خواص درمانی
کاهش قند خون
کاهش درد و ضعف اعصاب
رفع سوء هاضمه، درمان اختلالات دستگاه گوارش و دل‌درد
رفع بیماری‌های دستگاه تناسلی و ادراری
التیام زخمهای مزمن
تسکین دردهای قاعدگی
داروی ضد روماتیسم
درمان عرق کردن زیاد در هنگام شب
تقویت لثه
مضرات
منع مصرف برای زنان باردار، مادران شیرده و کودکان زیر چهار سال
منع مصرف برای بیماری‌هایی مانند گلوکوم، بزرگی پروستات، ناراحتی‌های قلبی و نارسایی کلیه و کبد
خشكی دهان
افزايش تعداد ضربان قلب
احتباس ادراری
سردرد
تداخل دارویی
داروهای ضد دیابت مانند انسولین و گلیبن
خواص کلپوره (طبیعت و خواص درمانی)
طبیعت گیاه دارویی کلپوره گرم و خشک است. برخی از مهم‌ترین خواص درمانی این گاه عبارت‌اند از:
گیاه کلپوره فعالیت معده را تحریک و برای درمان خانگی اسهال مفید است. در طب سنتی از جوشانده کلپوره برای درمان اختلالات دستگاه گوارش و دل‌درد استفاده می‌شود.
تسکین دردهای قاعدگی از خواص کلپوره است.
از ضماد گیاه دارویی کلپوره به‌عنوان انتی بادی برای مقابله با نیش حشرات استفاده می‌شود.
دم‌کرده سرشاخه‌های گلدار کلپوره اثر مقوی، نیرو دهنده و ضد تشنج دارد و اگر گرد آن وارد بینی شود مخاط بینی را تحریک کرده و ایجاد عطسه می‌نماید.
درمان عرق کردن زیاد در هنگام شب از خواص گیاه دارویی کلپوره است.
کلپوره برای تقویت اعصاب، تقویت لثه‌ها و دستگاه گوارش مفید است و مصرفان به کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون کمک می‌کند.
کمک به درمان و رفع بیماری‌های دستگاه تناسلی و ادراری یکی دیگر از خواص کلپوره در درمان بیماری‌ها است.
از گیاه کلپوره در بلوچستان، هند و ایران برای رفع درد ناحیه قلب و قفسه سینه استفاده می‌شود.
از کلپوره برای بهبود جوش‌های بدن نیز می‌توان استفاده کرد.
جوشانده گیاه کلپوره خاصیت تب بردارد و برای درمان خانگی سرماخوردگی مفید است.
مصرف کلپوره یا مریم‌نخودی همراه عسل برای التیام زخمهای مزمن مفید است.
از جوشانده غلیظ این گیاه و ترکیب آن باکمی آب می‌توان به‌عنوان داروی راشیتیسم به‌ویژه در کودکان و داروی ضد روماتیسم استفاده کرد.
طریقه مصرف کلپوره
سرشاخه‌های گلدار گیاه کلپوره در طب سنتی مورد استفاده قرار میگیرد و زمان جمع آوری آن به تناسب شرایط محیطی بین ماههای خرداد و مرداد است. طرز مصرف این گیاه به شرح زیر میباشد:
از این گیاه بیشتر به‌صورت دم‌کرده و جوشانده استفاده می‌شود. به این منظور نیم لیتر آب در حال جوش را بر روی 2 قاشق مرباخوری از گیاه خردشده بریزید و اجازه دهید دم بکشد.
همچنین مصرف آن به‌صورت عرق نیز وجود دارد. مصرف عرق کلپوره برای درمان بیماری‌ها به‌صورت یک فنجان قبل از هر وعده غذایی است.
گیاه‌شناسی کلپوره
کلپوره گیاهی است از تیره نعنائیان، علفی، پایا و دارای شاخه‌های زیاد به ارتفاع 10 تا 35 سانتیمتر و دارای ظاهر سفید پنبه‌ای است. شاخه‌های گیاه کلپوره گرد و کردار است و اغلب به رنگ قرمز مایل به بنفش دیده می‌شود.
گلها‌ی گیاه دارویی کلپوره نسبتاً بزرگ هستند و به دسته‌های 1 تا 6 تایی در محور برگها‌ی بالایی قرار دارند و در رنگ‌های سفید، سفید مایل به زرد و یا زرد و حتی ارغوانی هستند.
این گیاه بیشتر در نواحی بایر، سواحل سنگلاخی و ماسه زارها یافت می‌شود. در کشور ما پراکندگی وسیعی در نواحی مختلف شمال، جنوب، مغرب و مرکز ایران دارد.
مضرات کلپوره (موارد احتیاطی و منع مصرف)
استفاده از گیاه دارویی کلپوره برای زنان باردار، مادران شیرده و کودکان زیر چهار سال اصلا توصیه نمی‌شود.
به علت مسمومیت این گیاه برای کلیه‌ها و کبد بایستی در مصرف آن احتیاط نمود از همین رو مصرف دارویی این گیاه برای مدت کوتاه مجاز است.
افراد دچار بیماری‌هایی مانند گلوکوم (آب‌سیاه چشم)، بزرگی پروستات و افراد دارای ناراحتی‌های قلبی و نارسایی کلیه و کبد بایستی از مصرف این گیاه اجتناب کنند.
مصرف هم‌زمان گیاه کلپوره با داروهای ضد دیابت مانند انسولین و گلیبن کلامید بایستی بااحتیاط همراه باشد زیرا باعث کاهش بیش‌ازحد قند خون خواهد شد.
خشكي دهان، افزايش تعداد ضربان قلب، يبوست، احتباس ادراري و سردرد از عوارض جانبی مصرف کلپوره است بنابراین توصیه می‌شود از این گیاه زیر نظر متخصص طب سنتی استفاده کنید.
منبع:خواص گیاه مریم نخودی